Czym jest edukacja domowa?
Korzystając z treści artykułu strona www.tygrysiaki.pl
Edukacja domowa często nazywana z języka angielskiego homeschooling to realizowanie obowiązku szkolnego poza szkołą. Jest to nauka w warunkach domowych poza budynkiem szkoły.
Uczniowie w edukacji domowej nie maja typowego planu lekcji i zajęc dziennych codziennie w budynku szkoły. Nie są rozliczani z frekwencji. Nie mają też sprawdzianów ani kartkówek. Muszą jedynie co roku zdać egzaminy klasyfikacyjne z wszystkich przedmiotów szkolnych poza muzyką, plastyką, techniką i wychowaniem fizycznym.
Zakres materiału do zaliczenia jest taki sam jak w tradycyjnej edukacji systemowej i jest ściśle określony przez podstawę programową dla danej klasy. Oprócz egzaminów klasyfikacyjnych uczniowie podchodzą do egzaminów zewnętrznych (egzaminu ósmoklasisty, matury i egzaminów zawodowych) wraz z innymi uczniami.
Edukacja domowa jest zasadniczo darmowa, nawet jeśli dziecko jest zapisane do prywatnej szkoły. Szkoła, do której dziecko jest zapisane, otrzymuje subwencję oświatową na każdego ucznia objętego ED.
Edukacja domowa – aktualne statystyki
Według statystyk MEN w roku szkolnym 2019/20 w domu uczyło się 12.060 uczniów (od przedszkola do ukończenia liceum/technikum/zawodówki).
W roku szkolnym 2020/21 było już 19.966 uczniów, co stanowi 66% wzrost w stosunku do roku poprzedniego.
W szkołach podstawowych w roku szkolnym 2020/21 uczyło się 4,6 mln uczniów, a zatem uczniowie z edukacji domowej stanowią 0,4% wszystkich uczniów. W krajach, gdzie edukacja domowa ma dłuższą historię (np. USA, Wielka Brytania), wskaźnik ten nie przekracza wartości 2%.
Unschooling czyli odszkolnienie
Niezależnie od powodu podjęcia się nauki w domu, pierwszym etapem edukacji domowej powinno być otwarcie się na mniej sformalizowane formy nauki – uczenie się poprzez praktykę, obserwację i rozmowy z nie-nauczycielami.
Odszkolnienie to o wiele więcej niż porzucenie szkolnej ławki, książek i zeszytów. To także wyjście z pułapki postrzegania ludzi poprzez portfolio ich dyplomów, ukończonych kursów czy zdobytych uprawnień. Dzięki edukacji domowej możemy się nauczyć rozumieć świat i procesy, które w nim zachodzą. Żeby to osiągnąć, musimy jednak wyjść poza schematy z podręczników i otworzyć oczy na świat.
W gonitwie między szkołą a zajęciami dodatkowymi zapominamy, że uczyć można się nie tylko z książek, ale i poprzez rozmowę z dziadkami. Rodzinne opowieści przekazywane z pokolenia na pokolenie to system edukacji znany od zarania dziejów.
Zgoda dyrektora – jak zacząć edukację domową?
Do przejścia na edukację domową potrzebna jest jedynie zgoda dyrektora szkoły na realizowanie obowiązku szkolnego poza szkołą. Zgodę trzeba uzyskać ze szkoły, do której jest obecnie zapisane dziecko i realizuję naukę.
Zgodę na edukację domową otrzymujesz na dany rok szkolny. Po pomyślnym zdaniu egzaminów uczeń otrzymuje zgodę na kolejny rok.
Od 2020 roku nie jest wymagana opinia z poradni pedagogicznej.
Realizacja programu. Jak wygląda edukacja domowa?
Opiekunowie dziecka otrzymują we wrześniu wytyczne do każdego przedmiotu i na tej podstawie jest przygotowywany egzamin. Dzieci (lub młodzież) objęte edukacją domową nie chodzą do szkoły, ale uczą się w domu, najczęściej pod okiem rodziców.
Jak ta nauka będzie wyglądała w praktyce, zależy tylko i wyłącznie od samych uczniów i ich rodziców.
Nie trzeba się uczyć wszystkich przedmiotów naraz. Można się skupić najpierw na wybranych przedmiotach i je zaliczyć na egzaminie, a potem zająć się kolejnymi.
Egzaminy obejmują tylko obowiązkowe przedmioty z wyłączeniem zajęć artystycznych i dodatkowych:
Dla ucznia objętego edukacją domową nie przeprowadza się egzaminów klasyfikacyjnych z obowiązkowych zajęć edukacyjnych: plastyki, muzyki, techniki i wychowania fizycznego oraz dodatkowych zajęć edukacyjnych. /Dziennik Ustaw z dnia 26 lutego 2019 § 15 pkt. 4/
Egzaminy klasyfikacyjne
Egzaminy klasyfikacyjne odbywają się etapami. Dziecko, które ma 6 przedmiotów może sobie zdać 2 z nich w listopadzie, 2 w grudniu i 2 w styczniu/lutym.
Niezdany egzamin?
Należy wspomnieć, że dzieci z klas 1-3 mają w szkołach oceny opisowe. W edukacji domowej są promowane do następnej klasy, nawet jeśli słabo wypadną na egzaminie. Założenie jest takie, że dzieci w tym wieku rozwijają się w różnym tempie i nie należy ich za to karać.
Jeśli dziecko z klasy 4 lub starsze nie zda egzaminu, to wyznaczane są egzaminy poprawkowe w czerwcu, lipcu, sierpniu, a nawet wrześniu, w zależności od szkoły.
Osoby przyzwyczajone do tradycyjnego systemu szkolnictwa czują trwogę na słowo „egzamin”. Wyobrażają sobie komisję egzaminacyjną albo coś w tym stylu.
W szkołach przyjaznych edukacji domowej egzaminy mają często charakter „bezstresowej pogadanki„. Dziecko na przykład przynosi swój album pracy albo prezentację komputerową, którą tworzyło przez ostatnie miesiące, i ma opowiedzieć o niej. Mogą paść dodatkowe zadania w stylu „tu jest linijka — czy możesz powiedzieć jaką długość ma twój album?”. Oczywiście im starsza klasa, tym trudniejsze pytania, zgodne z przekazanymi wymaganiami i podstawą programową.
Kiedy można rozpocząć edukację domową?
Edukację domową można rozpocząć w trakcie roku szkolnego i w dowolnej klasie.
Można zacząć od przedszkola, ale równie dobrze można też zacząć w szkole podstawowej czy liceum.
Jeśli okaże się, że edukacja domowa nie jest dla Was, zawsze możecie wrócić do edukacji systemowej. Z nauki poza szkołą można zrezygnować w każdym momencie (art. 37 Prawa Oświatowego).
